شمارش معکوس ـ غیب شدن میلیون‌ها لیتر مواد نفتی
کمبود مواد نفتی و انرژی در ایران به یکی از بحران‌های اصلی کشور تبدیل شده است. در حالی که شهروندان از نبود سوخت، قطعی برق و تعطیلی تولید شکایت دارند، گزارش‌ها از گم شدن میلیون‌ها لیتر مواد نفتی حکایت دارند. این تناقض آشکار، نشان‌دهنده مشکلات ساختاری در مدیریت منابع و سوءاستفاده‌های سیستماتیک در سطوح بالای حکومتی است.
بحران کمبود سوخت و انرژی
در هفته‌های اخیر، گزارش‌های رسمی متعددی درباره تعطیلی نیروگاه‌ها و کارخانه‌ها به‌دلیل نبود سوخت منتشر شده است:
۱- نیروگاه برق ری: به گفته سرپرست این نیروگاه، به‌دلیل نبود سوخت از مدار تولید خارج شده است.
۲- وزارت نیرو: وزیر نیرو اعلام کرده است که ۸۰واحد نیروگاهی از مجموع ۶۰۰ واحد حرارتی غیر فعال شده‌اند.
۳- صنعت سیمان: دبیر انجمن صنفی سیمان از توقف تولید در ۲۲ کارخانه به علت کمبود گاز خبر داد.
این وضعیت بحرانی، نشانه‌ای از مدیریت ناکارآمد منابع انرژی در کشور است.
بر اساس گزارش‌های رسمی و اظهارات مسئولان:
۱- محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس: روزانه بین ۲۵ تا ۳۰میلیون لیتر فرآورده‌های نفتی قاچاق می‌شود.
۲- مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس: برآوردها حاکی از قاچاق ۱۰میلیون لیتر گازوئیل و ۵ میلیون لیتر بنزین در روز است.
۳- آمارهای کلی: در سال ۱۴۰۰ حدود ۳میلیارد دلار نفت و فرآورده‌های نفتی قاچاق شده است.
این ارقام نشان می‌دهند که بخش بزرگی از مواد نفتی کشور به‌صورت سازمان‌یافته قاچاق می‌شود.
ابعاد گسترده قاچاق
قاچاق سوخت در ایران به‌قدری وسیع است که نمی‌توان آن را به تردد چند خودرو کوچک نسبت داد. به گفته هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن علمی انرژی، روزانه حجم عظیمی از مواد نفتی معادل تردد ۱۰۰۰تریلی تانکر قاچاق می‌شود. این سطح از قاچاق نمی‌تواند بدون حمایت و سازمان‌دهی در سطحی بالا انجام شود.
منشاء اصلی قاچاق: نهادهای حکومتی
برخی از مسئولان و تحلیل‌گران به ارتباط مستقیم نهادهای حکومتی با این قاچاق اشاره کرده‌اند:
آخوند علیرضا سلیمی، عضو هیأت رئیسه مجلس: وزیر نفت اعلام کرده است که نزدیک به ۹میلیون لیتر سوخت از قاچاقچی‌ها خریداری می‌شود. اگر این قاچاقچی‌ها شناسایی شده‌اند، چرا دستگیر نمی‌شوند؟
یاشار سلطانی، خبرنگار: از سال ۹۰ فروش نفت به‌جای دولت، به نهادهای نظامی واگذار شده است. نیروهای نظامی مانند سپاه پاسداران و نیروی انتظامی سهمیه نفت دریافت کرده و آن را به‌فروش می‌رسانند.